Zachęta Narodowa Galeria Sztuki – galeria sztuki w Warszawie, narodowa instytucja kultury[1]. Misją Zachęty jest prezentacja i promocja sztuki współczesnej. Galeria organizuje wystawy indywidualne i zbiorowe artystów polskich i zagranicznych oraz wystawy problemowe.
Na zdjęciu grupa słuchaczek UTW z Wesołej w Zachęcie, 19.01.2017 r., fot. J.Jagielski
Historia Zachęty sięga roku 1860, kiedy w Królestwie Polskim powstało Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych. Początkowo celem Towarzystwa było organizowanie wystaw, zakup dzieł sztuki do kolekcji narodowej i udzielanie pomocy młodym artystom. Obecna siedziba Zachęty, zaprojektowana przez Stefana Szyllera, wzniesiona dzięki wysiłkom Towarzystwa i hojności społecznej, stała się jednym z głównych warszawskich ośrodków sztuki, promującym nowe malarstwo. Budowę siedziby rozpoczęto we wrześniu 1898 r., natomiast oficjalnego otwarcia dokonano 15 grudnia 1900 roku.
Podczas oblężenia Warszawy w 1939 r. płonęły sąsiednie budynki (kościół ewangelicko-augsburski oraz gimnazjum im. M. Reja), jednak gmach TZSP ocalał, choć doznał pewnych uszkodzeń. W czasie oblężenia Warszawy z budynku nie ewakuowano zbiorów, co więcej – nie przeniesiono ich nawet do piwnic gmachu. Spadające pociski przebijały dach i wybuchały w salach wystawowych, niszcząc wiszące na ścianach obrazy. Jedynym dziełem wywiezionym z "Zachęty" w czasie kampanii wrześniowej była znajdująca się tam wówczas "Bitwa pod Grunwaldem" Jana Matejki. W chwili kapitulacji Warszawy znajdowały się w nim zbiory i dokumenty Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Gmach zarekwirowali okupanci, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych zostało rozwiązane, a większość zbiorów przewieziono do Muzeum Narodowego. Kilkaset obrazów transportowano w otwartych ciężarówkach, bez żadnych spisów czy protokołów tej procedury. Warszawska Zachęta została przekształcona w "Haus der Deutschen Kultur", w którym odbywały się propagandowe imprezy niemieckie."[8] W trakcie powstania bomba burząca i pociski artyleryjskie poważnie uszkodziły budynek. Wycofujące się niemieckie oddziały prawdopodobnie planowały podpalenie budynku, na co wskazywały znalezione tuż po wojnie na ścianach ślady oblania substancją palną.
16 grudnia 1922 r. w pałacu Zachęty został zamordowany pierwszy prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Gabriel Narutowicz.
Po drugiej wojnie światowej Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych nie zostało reaktywowane. Jego zbiory zostały przeniesione do Muzeum Narodowego, gdzie dziś stanowią ważną część Galerii Malarstwa Polskiego. Gmach Zachęty został przeznaczony na siedzibę Centralnego Biura Wystaw Artystycznych.
Po zmianach 1989 roku CBWA ulegało stopniowemu przekształcaniu, tracąc swój centralistyczny charakter. W 1994 roku na mocy zarządzenia Ministra Kultury i Sztuki została powołana Zachęta Państwowa Galeria Sztuki. 25 września 2003 decyzją ministra kultury Waldemara Dąbrowskiego, Galeria otrzymała status narodowej instytucji kultury i nazwę Zachęta Narodowa Galeria Sztuki.
Aktualnie w Zachęcie jest tylko jedna wystawa "Abraham Ostrzega".
O planach wystawowych i działalności decyduje Rada Programowa oraz Zespół Kuratorski.Skład Rady Programowej jest następujący: Jacek Dehnel, dr Rainer Fuchs, Piotr Gruszczyński, Beatrice Joss, Krzysztof Knittel, doc. dr hab. Marta Leśniakowska, prof. Andrzej Mencwel, Dorota Monkiewicz, prof. Mark Nash, prof. dr Piotr Piotrowski, prof. dr Krzysztof Pomian, prof. dr Maria Poprzęcka, prof. Jacek Sempoliński, Andrzej Starmach, prof. Maciej Świeszewski, Artur Żmijewski.
"Wieża Babel" - główna ekspozycja wystawy.
"Wieża Babel" -
Listopad
2024
Pn
Wt
Śr
Cz
Pi
So
Nd
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Towarzystwo Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Wesołej